Αυλαία και πάμε, ξαναπετάμε...Με το παιδικό θεατρικό εργαστήρι του Συλλόγου Βορειοελλαδιτών Σύρου

Αυλαία και πάμε και περπατάμε σε μια ευθεία φωτεινή.
Αυλαία και πάμε εδώ γελάμε να μοιραστούμε τη σκηνή.
Αυλαία και πάμε εδώ γελάμε ...

Αυλαία και πάμε θα σεργιανάμε κόντρα σε χίλιους προβολείς.
Αυλαία και πάμε ξαναπετάμε κι έλα να ανοίξουμε φτερά.


Καινούργια χρονιά ξεκινά την Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου στις 17.00.

Ελα να παίξουμε θέατρο, να χορέψουμε και να κάνουμε τον κόσμο μας πιο όμορφο.

Ελα στην παρέα μας και , ποιος ξέρει , ίσως μαζί να κάνουμε τον κόσμο μας πιο φωτεινό ...

Ίσως πεις πως είμαι ονειροπόλος (You may say that I'm a dreamer).
αλλά δεν είμαι μόνο ένας (But I'm not the only one).
Ελπίζω κάποια μέρα εσύ θα μας ενώσεις (hope someday you'll join us).
και ο κόσμος θα ζει σαν ένας. (I And the world will live as one). (imagine - John Lenon)

Το παιδικό θεατρικό εργαστήρι του Συλλόγου Βορειοελλαδιτών Σύρου (Μυτιλήνης 17-Ερμούπολη ) ξανά μαζί σας , κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 17.00-19.00.

Στόχος του εργαστηρίου είναι να φέρει τα παιδιά σε επαφή με το θέατρο, σαν θεατές και σαν ηθοποιούς. Τα παιδιά μέσα από το θεατρικό εργαστήρι μαθαίνουν να λειτουργούν μέσα σε μια ομάδα, κοινωνικοποιούνται, καλλιεργείται η αισθητική τους, η ικανότητα διαλόγου και οξύνονται η δημιουργικότητα και η φαντασία τους.

Εμψυχώτρια η κ. Βέτα Αποστολίδου , μέλος του Δ.Σ. του συλλόγου και μόνιμη συνεργάτης του εργαστηρίου . Από φέτος κοντά μας και το μέλος του συλλόγου κ. Ελένη Ξανθοπούλου , παιδαγωγός (η πτυχιακή της αφορούσε τη σημασία του θεάτρου στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών και την καλλιέργεια της θεατρικής παιδείας. Ασχολήθηκε με το θεατρικό παιχνίδι στο σχολείο όπου εργαζόταν)!

Οι πρώτες δέκα εγγραφές θα λάβουν από ένα δώρο .

Για πληροφορίες / εγγραφές στο τηλέφωνο 6932411950 , e-mail: navyblue@otenet.gr

Αυλαία και πάμε!!!

                                     

 

                      Ορισμένες φωτογραφίες από τις παραστάσεις του εργαστηρίου

 

Η συμβολή του Ορθόδοξου κλήρου στην διάσωση του Ποντιακού Ελληνισμού

Γράφει ο θεολόγος, εκκλησιαστικός ιστορικός και νομικός Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

 Στον αγώνα εναντίον του κακού και της αδικίας από τους Οθωμανούς κατά των Ποντίων Ελλήνων πρωτοστάτησε ο ιερός κλήρος του Πόντου με βαρύτατο φόρο αίματος και θυσίες. Τούτο συνέβη περισσότερο στις αρχές του 20ού αιώνος με την έναρξη του Α΄ παγκοσμίου πολέμου (1914) έως και την μικρασιατική καταστροφή το 1922 και την ανταλλαγή των πληθυσμών που επηκολούθησε με την συνθήκη της Λωζάνης (1923). Στην διάρκεια αυτών των ετών, από το 1914 μέχρι το 1923 συνέβη και η γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, η οποία αριθμητικά φθάνει σχεδόν τις 355.000 αθώες ψυχές.



Η προσφορά της Ιεράς Μητρόπολης Τραπεζούντος


Ας περιορισθούμε όμως στην κατά μητρόπολη προσφορά του ιερού κλήρου στην διάσωση του Ποντιακού Ελληνισμού. Στην ιερά μητρόπολη Τραπεζούντος με τις ενέργειες και την καθοδήγηση του Κομοτηναίου συμπατριώτου μας μητροπολίτου Χρυσάνθου Φιλιππίδη η «Φιλόπτωχος Αλελφότης», σωματείο με φιλανθρωπική δράση, πρωτοστάτησε στην περίθαλψη των προσφύγων και ανέπτυξε σπουδαιοτάτη κοινωνική πρόνοια με διανομή τροφίμων και ιματισμού κατά την περίοδο 1916-1918.


Για να διατηρηθούν ακμαίες οι εθνικές παραδόσεις και ο ελληνικός πολιτισμός στον Πόντο δημιουργήθηκε το έτος 1917 η «Εθνική Ένωσις των Νέων», ενώ παράλληλα συστάθηκε και η «Επιτροπή Προσφύγων», η οποία και περιέθαλψε 3.000 πρόσφυγες, που είχαν μεταφερθεί εκεί από τα Κοτύωρα μετά τον βομβαρδισμό της πόλεως από τον ρωσικό στόλο (11-8-1917), τόσο με την λειτουργία συσσιτίων, όσο και με την αναγκαία νοσηλεία των ασθενών και τραυματιών.

Για την προστασία της Τραπεζούντος από τους Τσέτες του Κεμάλ Αττατούρκ, ύστερα από την φυγή των Ρώσων, δημιουργήθηκε σώμα 80 νέων Τραπεζούντιων, το οποίο και ανέλαβε την φρούρηση του φρουρίου στο Μίθριο Όρος. Έτσι διοργανώθηκε η άμυνα των περιοχών Σουρμένων, Ματσούκας, Σάντας και Μεσοχαλδίου, μέχρις ότου κατέφθασαν εκεί οι υπεύθυνες και επίσημες οθωμανικές αρχές. Το αποτέλεσμα ήταν να διασωθεί ο μισός σχεδόν ελληνικός πληθυσμός της επαρχίας Τραπεζούντος.


Ύστερα από τις έντονες και πιεστικές παραστάσεις διαμαρτυρίας του μητροπολίτου Χρυσάνθου προς τον Βαλή της Τραπεζούντος ματαιώθηκε η εξορία 300 Ελλήνων και εξαιρέθηκαν από την υποχρεωτική στρατιωτική υπηρεσία τόσο οι καθηγητές και δάσκαλοι των σχολείων, όσο και το προσωπικό των Εκκλησιών, ενώ τα εργατικά τάγματα της Τραπεζούντος δεν ακολούθησαν τα τουρκικά στρατεύματα που υποχωρούσαν με την προέλαση των Ρώσων, με αποτέλεσμα να γλιτώσουν την τελευταία στιγμή από τους κινδύνους που τα περίμεναν.


Όλοι οι Έλληνες κάτοικοι της περιοχής Ριζαίου, που το 1916 είχαν συλληφθεί από τους Τούρκους για να εξορισθούν, χάρις στις ενέργειες του μητροπολίτου Χρυσάνθου, απελευθερώθηκαν. Το ίδιο συνέβη και με τους κατοίκους της Αργυρουπόλεως, οι οποίοι παρ’ ολίγον ελυτρώθησαν από την εξορία τους στον Καύκασο. Όταν άρχισε η εξόντωση των Αρμενίων, η μητρόπολη Τραπεζούντος συμπαραστάθηκε στο δράμα τους με όλες της τις δυνάμεις, προφυλάσσοντας τα κορίτσια τους στο μητροπολιτικό μέγαρο. Σπουδαιότατος όμως υπήρξε ο ρόλος που διαδραμάτισε η μητρόπολη και στο χρονικό διάστημα της ρωσικής κατοχής της Πόλεως Τραπεζούντος (Απρίλιος 1916-Φεβρουάριος 1918), όταν με την έγκριση των Τούρκων, που αποχωρούσαν, δημιουργήθηκε προσωρινή κυβέρνηση με πρόεδρο τον μητροπολίτη Χρύσανθο, η οποία κυβέρνησε με δικαιοδοσία και αμεροληψία, προστατεύοντας αδιακρίτως χριστιανούς και μουσουλμάνους. Κατά παρόμοιο τρόπο ο μητροπολίτης Χρύσανθος τον Σεπτέμβριο του 1919 διαπραγματεύθηκε με εξέχοντες Τούρκους την δημιουργία αυτονόμου κράτους στον Πόντο με ισοπολιτεία Ελλήνων και μουσουλμάνων. Η προσπάθεια αυτή απέτυχε λόγω της αντιδράσεως των τότε μεγάλων δυνάμεων.


Κορυφαίο όμως γεγονός στην όλη δραστηριότητα της μητροπόλεως υπήρξε η εκπροσώπηση του Ποντιακού Ελληνισμού στο Συνέδριο της Ειρήνης (Παρίσι 1919) από τον μητροπολίτη Χρύσανθο για την δημιουργία Ανεξάρτητης Δημοκρατίας του Πόντου με διαρκείς παραστάσεις και συνεννοήσεις με τον πρωθυπουργό της Ελλάδος Ελευθέριο Βενιζέλο. Στην ιερά μητρόπολή Ροδοπόλεως και μόνο το γεγονός της αυστηρής απομονώσεως του μητροπολίτου Κυρίλλου και της φυλακίσεως αυτού επί ένα έτος, αρκεί, για να φανεί το μέγεθος των διώξεων του ελληνισμού του Πόντου και ιδιαιτέρως το μίσος των Τούρκων εναντίον του Πατριαρχικού κλήρου.


Η προσφορά της μητροπόλεως Χαλδίας


Στην επαρχία της μητροπόλεως Χαλδίας, με επίκεντρο την Κερασούντα, της οποίας ο φόρος αίματος στην περίοδο 1916-1923 δεν ήταν λίγος, αφού εδώ κυρίως έδρασε ο περιβόητος ληστής Τοπάλ Οσμάν με το πλήθος των κακουργημάτων του, ο μητροπολίτης Λαυρέντιος αμέσως μόλις πληροφορήθηκε ότι είχε αποφασισθεί από τους Τούρκους η εξορία όλων των Ελλήνων που κατοικούσαν στα παράλια του Πόντου και σε βάθος 50 χιλιομέτρων προς το εσωτερικό, έσπευσε να συναντηθεί με τον επίτροπο του Καϊμακάμη Κερασούντος Νιχάτ – Βέη και παρεκάλεσε να αποφευχθεί η εξορία, η οποία μέσα στον χειμώνα ισοδυναμούσε με τέλεια εξόντωση.

Ταυτόχρονα ο μητροπολίτης Λαυρέντιος με τηλεγραφήματά του προς τον Μ. Βεζύρη (πρωθυπουργό), τους υπουργούς Στρατιωτικών και Εσωτερικών, την Βουλή και τον αρχηγό του Γ’ Στρατιωτικού Σώματος παρεκάλεσε να ανακληθεί η διαταγή της εξορίας. Δυστυχώς, όλες του οι προσπάθειες απέτυχαν και έτσι οι Έλληνες κάτοικοι των παραλίων εξορίστηκαν προς τα ενδότερα. Τον βαρύτερο φόρο αίματος πλήρωσε η περιφέρεια Τριπόλεως, αφού από τις 13.000 κατοίκους της μόλις 1.500-2.000 διασώθηκαν. Μάταια ο μητροπολίτης Λαυρέντιος απευθύνθηκε στον εκπρόσωπο της Γερμανικής Πρεσβείας για την διάσωση των Ποντίων, από τους οποίους το 1916 εξορίσθηκαν 35.000.

Η προσφορά της μητροπόλεως Κολωνίας

Στην ιερά μητρόπολη Κολωνίας, κατά την πρώτη περίοδο των διωγμών (1916-1918), έτυχε να είναι ποιμενάρχης ο γηραιός Σωφρόνιος, ο οποίος βλέποντας τους θανάτους, τις εξορίες, τους βασανισμούς, την ασιτία και την αφόρητη δυστυχία των Ποντίων, υπέκυψε τελικώς και παρέδωσε το πνεύμα του, τον Φεβρουάριο του 1917.


Ύστερα από προσωρινή διοίκηση της μητροπόλεως από τον Ιερέα Ιωακείμ Γιαμουρίδη, νέος μητροπολίτης Κολωνίας εξελέγη το 1919 ο Γερβάσιος Σουμελίδης.


Η πρώτη φροντίδα του μητροπολίτου Γερβασίου ήταν να αποκαταστήσει, συντηρήσει και περιθάλψει το μέγα κύμα των προσφύγων. Συγκέντρωσε λοιπόν σωρεία δεμάτων ρουχισμού, τροφίμων, φαρμάκων και ζωοτροφών, που μοίρασε με αξιοθαύμαστο τρόπο στο χειμαζόμενο ποίμνιό του. Παράλληλα, με τα χρήματα που συγκέντρωσε, αποκατέστησε τα ερειπωμένα σπίτια της περιοχής του, που είχαν λεηλατηθεί και πυρποληθεί από τους Τούρκους και εγκατέστησε τους εξορίστους. Για την καλλιέργεια μάλιστα των χωραφιών χορήγησε σε κάθε τέσσερις οικογένειες από ένα ζώο, ενισχύοντας ταυτόχρονα αυτές και με χρηματικά ποσά.

Ιδιαίτερη ήταν και η μέριμνά του για τα ορφανά, ιδρύοντας ορφανοτροφείο για την περίθαλψή τους. Το φιλανθρωπικό του έργο ανεκόπη βιαίως το 1922 με την επερχόμενη καταστροφή. Όταν μάλιστα διαπίστωσε ότι υπήρχαν ακόμη Πόντιοι εξόριστοι στα βάθη της Μικράς Ασίας το 1923, μόλις υπεγράφη η συνθήκη της Λωζάνης, έσπευσε σε βοήθεια των εγκαταλελειμμένων εκείνων δυστύχων υπάρξεων και με συντονισμένες ενέργειες και διαβήματα στις Τουρκικές αρχές τους μετέφερε στα παράλια του Ευξείνου Πόντου, ώστε από εκεί ασφαλείς να μεταφερθούν στην Ελλάδα.


Η προσφορά της Ιεράς μητρόπολης Νεοκαισαρείας


Στην Ιερά μητρόπολη Νεοκαισαρείας από το 1911 μητροπολίτης είχε εκλεγεί ο Πολύκαρπος Ψωμιάδης, ο οποίος από τις πρώτης στιγμής ενδιαφέρθηκε για την προστασία του ποιμνίου του από τις κάθε είδους Τουρκικές καταπιέσεις.


Η αντιμετώπιση των Τουρκικών αυθαιρεσιών ήταν στο στόχαστρό του και γι’ αυτό ήταν έντονα και σκληρά τα υπομνήματα που απέστειλε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο καταγγέλλοντας κάθε τουρκική παράβαση, με αποτέλεσμα να διωχθεί, φτάνοντας στο πιο ακραίο σημείο, να καταδικασθεί ερήμην σε θάνατο από τα περιβόητα τουρκικά δικαστήρια της Ανεξαρτησίας στην Αμάσεια, τον Σεπτέμβριο του 1921.


Όσο μετριοπαθής και αν ήταν ως χαρακτήρας, δεν μπορούσε παρά να είναι επικριτικός προς τους Τούρκους για τα ανομολόγητα έργα τους. Εντούτοις, ερχόμενος ο μητροπολίτης Πολύκαρπος σ’ επικοινωνία με τις Τουρκικές αρχές, κατόρθωνε να τους εμπνεύσει τον σεβασμό προς το πρόσωπό του, επειδή ακριβώς η όλη του πολιτεία διεπνέετο από ένα γενικό πνεύμα σωφροσύνης αλλά και γενναίας δράσεως. Έτσι, δεν είναι ολίγες οι περιπτώσεις που κατόρθωνε να επανορθώσει κατάφωρες αδικίες από τους Τούρκους σε βάρος του Ελληνικού πληθυσμού.


Η προσφορά της Ιεράς μητρόπολης Αμασείας


Όσον αφορά, τέλος, την Ιερά μητρόπολη Αμασείας, πρέπει να τονίσουμε ότι πρόκειται για την πλέον πολύπαθη και μαρτυρική μητρόπολη του Πόντου, αν λάβουμε υπόψιν μας ότι στην περίοδο των διωγμών των Ποντίων (1914-1922) από τους Τούρκους, προσέφερε τον βαρύτερο φόρο αίματος και θυμάτων. Και τούτο, διότι, ενώ σε πληθυσμό 697.000 Ελλήνων όλου του Πόντου είχαν εξοντωθεί 288.598 άτομα, στην Περιφέρεια της Αμασείας επί συνολικού πληθυσμού 227.273 Ελλήνων εξοντώθηκαν 177.070 άτομα.


Το τρομερό αυτό ποσοστό της εξοντώσεως τόσο μεγάλου πληθυσμού οφείλετο κυρίως στην ανάπτυξη ανταρτικού κινήματος στην Περιφέρεια αυτή, γεγονός που επέβαλλε μεγαλύτερες υποχρεώσεις στον Ποιμενάρχη της μητροπόλεως αυτής. Και αυτός δεν ήταν άλλος από τον ήρωα του μακεδονικού αγώνος (1903-1908), ως μητροπολίτου τότε Καστορίας, Γερμανό Καραβαγγέλη.


Ο μητροπολίτης Γερμανός από την πρώτη στιγμή της εκλογής του (1908) οργάνωσε τις ομάδες των Ποντίων που δεν μπορούσαν ν’ ανεχθούν τις καταπιέσεις των Τούρκων. Έτσι ιδρύθηκαν οι πρώτες ανταρτικές ομάδες που έφθαναν σε αριθμό περίπου 5.000 ανδρών. Αποτέλεσμα των ενεργειών αυτών του Γερμανού ήταν να συλληφθεί από τους Τούρκους, να οδηγηθεί στην Κωνσταντινούπολη (1917), να φυλακισθεί και να απελευθερωθεί αργότερα με ενέργειες του Οικουμενικού Πατριαρχείου μας.


Εντοτότατη ήταν η διαμαρτυρία του μητροπολίτου Γερμανού στις 6 Ιουνίου του 1916 προς τον μουτεσαρίφη της Αμισού για τις αποτρόπαιες ενέργειες των Τούρκων. Τότε έγραφε τα εξής: «Είναι αδύνατο να απαριθμήσουμε όλα τα εγκλήματα που διεπράχθηκαν από τα όργανα της δημόσιας ασφάλειας κάτω από τα μάτια της εξοχότητός σας. Μπροστά στα λυπηρά αυτά περιστατικά των τελευταίων πέντε μηνών βγαίνει από μέσα μου στο όνομα των βασανισθέντων μία κραυγή πόνου και σας επιβαρύνω εγώ, εξοχώτατε, με την ευθύνη των όσων συνέβησαν».


Ενδιαφέρον επίσης είναι και το μνημόνιο που έστειλε στις 26 Φεβρουαρίου 1917 προς τον υπουργό Εξωτερικών της Αυστρουγγαρίας, στη Βιέννη, κόμη Φον Χούντενιτζ, σχετικά με τα δεινοπαθήματα του ποιμνίου του, γράφοντας τα εξής: «Η κοινότητά μας διελύθη παντελώς. Τα σχολεία μας τα πήραν, το χρηματιστήριο του καπνού άδειασε, τα μαγαζιά κλείσανε, οι πρόκριτοι φύγανε, τα προάστια άδειασαν την νύχτα, οι περιουσίες λεηλατήθηκαν, τα εύφορα χωριά κάηκαν. Τους φτωχούς χωρικούς τους στείλανε στο εσωτερικό ή σκορπίστηκαν στους τέσσερις ανέμους. Πάνω από την Χώρα βασιλεύει ο τρόμος, η κατάσταση είναι απελπιστική. Ποιος μπορεί να πει σ’ εμάς ποια φοβερά γεγονότα έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε. Ποιος ξέρει τι θα συμβεί αύριο και σ’ εμάς;»

Είναι δε χαρακτηριστικό το απόσπασμα από τα γραφόμενα του Δημήτριου Αποστολίδη: «Τυγχάνει (ο Γερμανός) ένας από τους διαπρεπέστερους και πλέον μορφωμένους ιεράρχες του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο ενθουσιασμός, το θάρρος και η παρρησία του λόγου, η παραδειγματική αφιλοκέρδεια, η εθνική δράση του ιεράρχου, τον καθιστούν εθνάρχη του ποντιακού Ελληνισμού».


Για όλους αυτούς, λοιπόν, τους λόγους και για την μεγάλη του προσφορά στην Εκκλησία και στο Έθνος, η Κεμαλική κυβέρνηση κατεδίκασε τον Γερμανό ερήμην σε θάνατο με τα περίφημα δικαστήρια της Ανεξαρτησίας στην Αμάσεια (21-9-1921) μαζί με άλλους μητροπολίτες του Πόντου.


Αγαπητοί αναγνώστες, αυτή είναι σε γενικές γραμμές η προσφορά του οικουμενικού μας πατριαρχείου και των αρχιερέων αυτού στον αγώνα της διασώσεως του ποντιακού ελληνισμού.


Θα τελειώσω την γραφή με δύο αράδες από την έκθεση που απέστειλε στο Πατριαρχείο ο μητροπολίτης Γερμανός, κατά την 15-3-1917, αναφορικά με το μαρτύριο και την θυσία των Ποντίων. Έγραφε τότε τα εξής: «Ούτε ένας ευρέθη λιπόψυχος, αρνησίθρησκος ή αρνησίπατρις παρ’ όλες τις υποσχέσεις των Τούρκων προς τα λιποψυχούντα γυναικόπαιδα ενώπιον του βεβαίου θανάτου. Άπαντες απέθαναν ως Έλληνες χριστιανοί φέροντες επί κεφαλής τον στέφανον του μαρτυρίου, άξιοι να διεκδικήσουν τίτλους αμάραντους επί της ευγνωμοσύνης του έθνους και να συγκαταριθμηθούν στα νέφη των εκατομμυρίων μαρτύρων».

Η ελληνική παιδεία στον Πόντο κατά την περίοδο 1821-1922

Γύρω στο 1890 στον Πόντο υπήρχαν 500 περίπου σχολεία με 543 δασκάλους στα οποία φοιτούσαν 20.500 μαθητές

Η ελληνική εκπαίδευση στον Πόντο κατά την εκατονταετία 1821-1922, λόγω των πολλών και σημαντικών γεγονότων σε πολιτικό και πολεμικό επίπεδο, πέρασε από διάφορες φάσεις. Στην αρχή της παραπάνω περιόδου η εκπαίδευση εμφανίζεται με λίγα σχολεία στα αστικά κυρίως κέντρα, καθώς και στα μοναστήρια του Πόντου. Στα λιγοστά και όχι σταθερώς πάντοτε λειτουργούντα σχολεία των χωριών, οι παρεχόμενες γνώσεις ήταν η ανάγνωση, η γραφή και η αριθμητική (λογαρία). Η δε σπουδή των παραπάνω μαθημάτων γινόταν με ποικιλότατα συστήματα, που η παιδαγωγική αξία τους εξαρτιόταν από την ικανότητα και τη μόρφωση των εκάστοτε διδασκάλων. Οι διδάσκαλοι, ιερείς και καλόγηροι συνήθως εδίδασκαν μέσα στις εκκλησίες και στα σπίτια τους. Για βιβλία μεταχειρίζονταν τα «πινακίδια» ή τους πίνακες ή φυλλάδες από μικρό χαρτί, διπλωμένο πολλές φορές και τυλιγμένο με πετσί.


Μέσα σ’ αυτό γράφονταν τα στοιχεία του αλφαβήτου, οι συλλαβές και οι λέξεις. Έπειτα διδάσκονταν η «Οκτώηχος», το «Κυριακάδιο», το «Ψαλτήρι», ο «Απόστολος» και το «Μηνιαίον». Αργότερα, μετά την εκμάθηση της αναγνώσεως άρχιζε η γραφή και ύστερα η λογαριθμητική (ο λογαριασμός). Ο δε διδάσκαλος δίδασκε στους μαθητές, ενώ πολλές φορές ησχολείτο συγχρόνως και με κάποιο άλλο βιοποριστικό έργο και εργασία.


Στη συνέχεια η εκπαίδευση αναπτύχθηκε και οργανώθηκε καλύτερα. Η σημαντική πρόοδος στην εκπαίδευση συνίστατο, τόσο στην ίδρυση νέων σχολείων, όσο και στην αύξηση των μαθημάτων και των σχολικών τάξεων, αλλά και στην ποιότητα των παρεχόμενων γνώσεων. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι στην περιοχή του Πόντου, λίγο μετά την έκδοση του αυτοκρατορικού διατάγματος Χάττι Χουμαγιούν το έτος 1856, υπήρχαν περισσότερα από εκατό σχολεία στοιχειώδους εκπαιδεύσεως και δεκαπέντε περίπου «Ελληνικά» σχολεία (σχολαρχεία).


Από το έτος 1880 και εξής η εκπαίδευση στον Πόντο παρουσιάζει αλματώδη ανάπτυξη. Σχολεία ανεγείρονταν παντού, σε πόλεις και χωριά. Δημιουργούνται βαθμίδες εκπαιδεύσεως και τα εκπαιδευτήρια λειτουργούσαν πια επί τη βάσει εσωτερικών κανονισμών. Γύρω στο 1890, στον Πόντο υπήρχαν πεντακόσια περίπου σχολεία των δύο βαθμίδων (στοιχειώδους και μέσης), στα οποία φοιτούσαν περίπου 20.500 μαθητές και εδίδασκαν 543 διδάσκαλοι και καθηγητές.


Στις αρχές του 20ου αιώνος η πρόοδος της ελληνικής παιδείας στον Πόντο φθάνει στο απόγειό της. Από κανένα χωριό, έστω και δέκα οικογενειών, δεν έλειπε το ελληνικό σχολείο. Έτσι, στα μέσα της πρώτης εικοσαετίας του 20ου αιώνος έχουμε την εξής πληθυσμιακή σχολική εικόνα του Ελληνισμού στον Πόντο:
Πληθυσμός 650.000 κάτοικοι περίπου, που κατοικούσαν σε 11 πόλεις, 41 κωμοπόλεις και σε 1.013 χωριά. Σχολεία: Δύο ονομαστά γυμνάσια, της Τραπεζούντας και της Αμισού, επτά ημιγυμνάσια, της Αργυρουπόλεως, της Κερασούντος, των Σουρμένων, των Κοτυώρων, της Σινώπης, της Πάφρας και του Ακ Δαγ Ματέν, 1.047 σχολαρχεία, αστικές σχολές και δημοτικά σχολεία. Σε όλα τα παραπάνω εκπαιδευτήρια φοιτούσαν περίπου 70.000 μαθητές και μαθήτριες. Εδίδασκαν δε 1.230 περίπου διδάσκαλοι και καθηγητές.

Η ίδρυση των σχολείων στον Πόντο ήταν έργο της οργανωμένης κοινότητος και της εκκλησίας. Βασική προϋπόθεση για την ίδρυση και λειτουργία σχολείου ήταν η εξασφάλιση εσόδων και η εξεύρεση δασκάλων. Η εκπαίδευση λοιπόν στον Πόντο ήταν κοινοτική. Όλα τα έσοδα από την ανέγερση των διδακτηρίων μέχρι και την πληρωμή των διδασκάλων, εκαλύπτοντο από τις συνεισφορές όλων των κατοίκων της κοινότητος. Αρωγός στην οικονομική ενίσχυση της παιδείας ήταν πάντοτε η Εκκλησία. Δεν ήταν όμως λίγες και οι περιπτώσεις, που τα έξοδα ανεγέρσεως διδακτηρίων και λειτουργίας των σχολείων ανελάμβαναν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει φιλόμουσοι και φιλοπάτριδες ομογενείς της διασποράς.

Σημειώνουμε εδώ με έμφαση ότι η ελληνική εκπαίδευση στον Πόντο ουδεμίας ενισχύσεως ετύγχανε από την τουρκική κυβέρνηση, η οποία εισέπραττε εντούτοις ειδικό φόρο για την παιδεία από τους Έλληνες ραγιάδες.

Η διάρθρωση της ελληνικής εκπαιδεύσεως στον Πόντο ακολουθούσε με κάποια καθυστέρηση την αντίστοιχη διάρθρωση του ελεύθερου ελληνικού κράτους και δεν διέφερε από άλλες περιοχές του αλύτρωτου ελληνισμού. Τα βασικά είδη σχολείων ήταν: 1) νηπιαγωγεία, 2) γραμματοδιδασκαλεία, 3) Αλληλοδιδακτικά, 4) Δημοτικά, 5)Αστικά, 6) «Ελληνικά Σχολεία», ή Σχολαρχεία, 7) Ημιγυμνάσια, 8) Γυμνάσια και 9) Τα δύο φροντιστήρια της Τραπεζούντος και της Αργυρουπόλεως. Η φοίτηση των παιδιών δεν ήταν βέβαια υποχρεωτική, όλοι όμως οι γονείς εφιλοτιμούντο και έστελναν τα παιδιά τους στα σχολεία. Η φοίτηση αγοριών και κοριτσιών ήταν μεικτή στα χωριά, όπου υπήρχαν δυνατότητες συντηρήσεως ενός μόνου σχολείου. Στα μεγαλύτερα όμως χωριά, στις κωμοπόλεις και στις πόλεις, τα σχολεία διακρίνονταν σε αρρεναγωγεία και παρθεναγωγεία ή σε σχολεία αρρένων και σχολεία θηλέων. Το 1912 υπήρχαν στον Πόντο περίπου 971 αρρεναγωγεία, στα οποία εφοιτούσαν 43.500 μαθητές και 100 περίπου παρθεναγωγεία με 6.000 μαθήτριες.

Την εποπτεία των σχολείων ασκούσε τότε κυρίως η Σχολική Επιτροπή, η οποία οριζόταν από τα μέλη της ελληνικής κοινότητος ή ήταν αιρετή. Την σχολική επιτροπή αποτελούσαν άνθρωποι που έδειχναν ζωηρό ενδιαφέρον για τα θέματα της παιδείας. Την υψηλή εποπτεία, ίσως και τον τελευταίο λόγο για τα σχολικά πράγματα, είχε η Εκκλησίας με τους εκπροσώπους της. Η σχολική επιτροπή μεριμνούσε για τις ανάγκες του σχολείου. Εισέπραττε από τους κατοίκους τις εισφορές και τις προσφορές για το σχολείο.

Προσλάμβανε τους δασκάλους με συμφωνητικό συμβόλαιο. Παρακολουθούσε την εν γένει λειτουργία των σχολείων και λογοδοτούσε ενώπιον της συνελεύσεως των κατοίκων. Μία ή δύο φορές το έτος, απαραίτητα όμως στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς, διεξάγονταν οι εξετάσεις των μαθητών μπροστά στο κοινό, στους κατοίκους δηλαδή κάθε ελληνικής κοινότητος. Στις εξετάσεις αυτές κρίνονταν οι επιδόσεις των μαθητών για την προαγωγή τους, αλλά και η τύχη των διδασκάλων. Επιτροπές από δασκάλους και καθηγητές των κεντρικών σχολείων περιόδευσαν στα σχολεία των επαρχιών ή παρίσταντο στις ετήσιες εξετάσεις τους και συνέτασσαν ειδικές εκθέσεις για τη λειτουργία τους.


Πηγή: Παρατηρητής της Θράκης

Σταυρουδακι στο λαιμό . Μια συγκινητική ιστορία του Πόντου

Συνάδελφός στο γραφείο, με ποντιακή καταγωγή και καρδιά μου διηγήθηκε πως κατά τη δεκαετία του '90 παρακολουθούσε αργά το βράδυ κρατικό κανάλι.


Παρουσιαζόταν ένα ντοκιμαντέρ για τη γενοκτονία των Ποντίων και με αυτή την αφορμή διάφοροι άνθρωποι κατέθεταν τις μαρτυρίες τους.


Κάποια στιγμή μίλησε ένας γηραιός κύριος ποντιακής καταγωγής με κατάλευκα μαλλιά. Ήταν καθηγητής πανεπιστημίου. Αυτός με πολύ συγκίνηση είπε τα εξής: «Αρκετά χρόνια πριν, όταν ήμουν πενηντάρης μιλούσα με μια θεία μου που ήταν γιαγιά πια. Μου μιλούσε με μεγάλο παράπονο για την πατρίδα μας τον Πόντο και για τους προγόνους μας.


Πάνω στην κουβέντα της είπα πως σύντομα θα έκανα ταξίδι - προσκύνημα στον Πόντο. Κρεμάστηκε πάνω μου και με παρακάλεσε με λυγμούς, όταν πάω να της κάνω ένα χατίρι. Μου διηγήθηκε επακριβώς που βρισκόταν το πατρικό της σε χωριό του Πόντου.


Μου εξήγησε με λεπτομέρεια τα χαρακτηριστικά του χωριού, τους δρόμους και μου προσδιόρισε με ακρίβεια τη θέση του σπιτιού. Μου είπε μόλις το βρω να ζητήσω απ' τους Τούρκους που θα έμεναν πια εκεί να βρουν ένα κασελάκι, που είχε κρύψει σε συγκεκριμένο σημείο του παλιού αρχοντικού. Μου περιέγραψε πλήρως το κασελάκι και το τι περιείχε μέσα.

Ασημικά, παλιά κοσμήματα, λίρες κλπ, ένα μικρό θησαυρό δηλαδή. Μου είπε να τα αφήσω στους Τούρκους για αμοιβή με προϋπόθεση να μου δώσουν ένα κρεμαστό σταυρό που είχε μέσα το κασελάκι. Αυτός ο σταυρός ήταν ο βαφτιστικός του μικρού παιδιού της, που το έχασε κατά τη γενοκτονία.


Αυτή είχε γλιτώσει. Είχε γλιτώσει μόνο τη ζωή της γιατί η χαροκαμένη ψυχή της μόνο ο Θεός γνωρίζει πως πέρασε μέσα στις πικρές αναμνήσεις εδώ στην Ελλάδα.


Έσβησε τα παρακαλετά της μέσα στα δάκρυα και της υποσχέθηκα να κάνω ότι θα περνούσε απ' το χέρι μου, αλλά μέσα μου δεν είχα πολλές ελπίδες. Πράγματι έκανα το ταξίδι, έκανα ότι επιθυμούσα για τον εαυτό μου και μετά κατευθύνθηκα για το χωριό της θείας μου. Η περιγραφή του ήταν τόσο λεπτομερής, που βρήκα το σπίτι πολύ εύκολα.

Παλιό λιθόκτιστο δίπατο αρχοντικό. Χτύπησα την πόρτα και μου άνοιξε ένας Τούρκος λίγο μικρότερος σε ηλικία από εμένα. Ευτυχώς ήξερε άπταιστα αγγλικά γιατί ετύγχανε σεβαστό πρόσωπο της δημόσιας διοίκησης της περιοχής με μεγάλο αξίωμα (Νομάρχης;) και μπορούσαμε να συνεννοηθούμε πολύ άνετα.


Του διηγήθηκα με λεπτομέρεια ότι μου είχε πει η θεία μου. Για μια στιγμή ταράχθηκε και μετά μου είπε αποφασιστικά. Κοίτα να δεις, τώρα καλύτερα να φύγεις γιατί υπάρχουν και άλλοι ομοεθνείς μου στο σπίτι και δε μπορώ να μιλήσω ελεύθερα. Ξαναέλα το απόγευμα την τάδε ώρα που θα είμαι μόνος να τα πούμε καλύτερα. Πράγματι έκανα όπως μου είπε και όταν ξαναπήγα με υποδέχθηκε μέσα στο σπίτι πια. Αφού ήπιαμε τον καφέ χωρίς να μιλήσει έφυγε απ΄ το δωμάτιο υποδοχής και σε λίγο ξαναγύρισε κρατώντας στα χέρια του το κασελάκι της θείας μου.


Κυριολεκτικά μου έπεσε το φλιτζάνι του καφέ απ' τα χέρια -Ώστε το βρήκατε ήδη, ψέλλισα σαστισμένος. -Ναι, εδώ και πολλά χρόνια από τότε που είμαι σε αυτό το σπίτι. Πάρε το. Πιστεύω ότι σου ανήκει, πρόσθεσε. -Μα δεν το θέλω, είπα διστακτικά. Μόνο το σταυρουδάκι θέλω. Αυτό μόνο ζήτησε η θεία μου. Σας παρακαλώ κρατήστε όλα τα υπόλοιπα. -Κοίτα να δεις, είπε θυμωμένα.


Θα κάνεις αυτό που σου λέω. Αυτά δεν είναι δικά μου. Τόσα χρόνια τα φύλαγα μέχρι που ήρθες εσύ. Στη θεία σου ανήκουν. Να της τα πάς. -Μα, το σταυρουδάκι, ψέλλισα φοβισμένα.

Τότε με μια κίνηση άνοιξε το πουκάμισό του και φάνηκε κρεμασμένο στο λαιμό του το σταυρουδάκι. -Αυτό δε μπορώ να στο δώσω. Δε μπορώ, γιατί είναι δικό μου… Πραγματικά ζαλίστηκα. Δεν καταλάβαινα τι εννοούσε. -Είναι δικό μου. Ακούς; Είπε δυνατά. Είναι δικό μου, γιατί εγώ είμαι το παιδί που έχασε η θεία σου πριν σαράντα χρόνια. Έμεινα να τον κοιτώ με ανοιχτό το στόμα. Βούρκωσα.


Ήταν ο χαμένος μου ξάδερφος. Έπεσα στην αγκαλιά του και τον έσφιξα. Έκλαιγα με αναφιλητά. Το ίδιο και αυτός. Όταν συνήλθαμε μου είπε. Δεν ήξερα ότι η μητέρα μου έζησε. Έμεινα πίσω.


Άλλοι Τούρκοι πήρανε το σπίτι και με μεγαλώσανε σαν παιδί τους. Τώρα είναι πεθαμένοι. Έχω την δικιά μου οικογένεια εδώ πια. Του ζήτησα να με ακολουθήσει στην Ελλάδα. Να δει τη μάνα του. Αρνήθηκε -Δε μπορώ να γυρίσω πια.


Τα παιδιά μου έχουν μεγαλώσει. Είναι αξιωματικοί στον τουρκικό στρατό. Και σε υψηλές θέσεις. Δεν ξέρουν ότι είναι Έλληνες. (σημ.: απ' τη συνέχεια της διήγησης θα φανεί ότι σε αυτό το σημείο ψευδόταν για να προφυλάξει τα παιδιά του) -Αν φύγω στην Ελλάδα τα παιδιά μου μπορεί να πάθουν κακό εδώ. Δεν πρέπει να έχω καμία σχέση με την Ελλάδα. Επέμενα και τον παρακάλεσα να έρθει τουλάχιστον ένα ταξίδι σαν τουρίστας και να επωφεληθεί για να δει τη μάνα του και του άλλους συγγενείς του. -Δε γίνεται, μου απάντησε. Για να καταλάβεις εδώ έχω μεγάλη δημόσια θέση. Σαν εμένα υπάρχουν πολλοί εδώ.


Εγώ τους προσέχω. Με έχουν ανάγκη. Αν πάω στην Ελλάδα θα δώσω στόχο ότι κάτι συμβαίνει και θα κινδυνέψουν και άλλοι.

(Σημ. Από αυτό το σημείο φαίνεται, ότι ταυτόχρονα με το αξίωμα που κατείχε σαν Τούρκος ήταν και τοπικός ηγέτης των Κρυπτοχριστιανών. Το πιθανότερο ήταν και τα παιδιά του να το γνωρίζανε αλλά προφυλαγόντουσαν εξαιρετικά).

-Να δώσεις πολλά φιλιά στη μάνα μου. Να μη λυγίσει. Να κάνει υπομονή. Να της πεις ότι θα συναντηθούμε στην άνω Ιερουσαλήμ. Αγκαλιαστήκαμε και πάλι και χωρίσαμε δακρυσμένοι. Επέστρεψα στην Ελλάδα και έτρεξα αμέσως με το κασελάκι στη θεία μου για να της το δείξω και να της πω τα φοβερά νέα. Αλλά τι δυσάρεστη έκπληξη με περίμενε.


Οι συγγενείς μου, μου διηγηθήκανε, πως λίγο μετά την αναχώρησή μου για την Τουρκία η θεία μου άφησε την τελευταία της πνοή. Ίσως ο καλός Θεός την πήρε κοντά του για να μην ακούσει ότι τόσα χρόνια ζούσε το παιδάκι της και αυτή δε μπορούσε να το έχει στην αγκαλιά της. Με αρκετά δάκρυα είχε ματώσει την καρδιά της, τόσο καιρό. Δε θα άντεχε να ακούσει κάτι τέτοιο.

Πατριαρχική Θεία λειτουργία στην Παναγία των Ποντίων

Προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου τελέστηκε για τρίτη συνεχή χρονιά, στο ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά, στην Τραπεζούντα του Πόντου, πανηγυρική θεία λειτουργία.

Αγνοώντας το ψιλόβροχο, πλήθος πιστών, από την Ελλάδα και απ΄όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων ο γενικός πρόξενος της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη, Νικόλαος Ματθιουδάκης και η σύζυγος του, κ.Βαρβαρίγου, πρόξενος στην Αδριανούπολη, συνέρρευσε και εφέτος στην ιστορική μονή μετά την επίσημη άδεια των τουρκικών αρχών να τελεστεί η ορθόδοξη θεία λειτουργία.

 

«Περάσαμε “τη Παναϊας το ποτάμ” και ανεβήκαμε διά τρίτην φοράν εφέτος εις τις κορυφογραμμές της ορεινής και δασώδους Ματσούκας, εις το επιβλητικό και υποβλητικό φυσικό περιβάλλον του Όρους Μελά, εδώ “ψηλά σα επουράνια” ταπεινοί προσκυνηταί του σιωπηλού Θεομητορικού τούτου Σεμνείου», είπε μεταξύ άλλων, ο Οικουμενικός Πατριάρχης.

 

Μαζί του συλλειτούργησαν εφέτος ο μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως, Άνθιμος και ο μητροπολίτης Πέτρος από την Εκκλησία της Γεωργίας, ενώ παρευρέθηκε πολυμελές κλιμάκιο της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος. Ευχή όλων να αποδοθούν στους χριστιανούς και οι άλλες δύο ιστορικές μονές της Τραπεζούντας, ο Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτας στην Γαλίανα και ο Άγιος Ιωάννης Βαζελώνας στην Άνω Ματσούκα. «Ήρθαμε ειρηνικοί και φιλικοί προς τους πάντες , σκιρτώντας από συγκίνηση και χαρά» ανέφερε στο μήνυμά του, μετά το πέρας της λειτουργίας, ο κ.Βαρθολομαίος ευχαριστώντας τις Τουρκικές αρχές για τη σχετική άδεια που αποτελεί, όπως είπε, «αναγνώριση του δικαιώματος της ελευθερίας της χριστιανικής θρησκείας.

 

«Εύχομαι ο Θεός να βοηθήσει την Ελλάδα να ξεπεράσει τις δύσκολες στιγμές που ζει και να αξιωθούν όλοι οι πιστοί να έρθουν κάποια στιγμή στο ιστορικό αυτό μοναστήρι» τόνισε χαρακτηριστικά ο Οικουμενικός Πατριάρχης.

 

 

Παναγία Σουμελά, το καύχημα του Ποντιακού Ελληνισμού

Σύμφωνα με την παράδοση, το 386 οι Aθηναίοι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου μετά από αποκάλυψη της Παναγίας, με σκοπό να ιδρύσουν το μοναχικό της κατάλυμα. Eκεί, σε σπήλαιο της απόκρημνης κατωφέρειας του όρους, σε υψόμετρο 1063 μέτρα, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας, την οποία, πάντα κατά την παράδοση, εικονογράφησε ο Eυαγγελιστής Λουκάς.

 

 

Oι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος έκτισαν με τη συμπαράσταση της γειτονικής μονής Bαζελώνα κελί και στη συνέχεια εκκλησία μέσα στη σπηλιά, στην οποία είχε μεταφερθεί θαυματουργικά η εικόνα. Tο σοβαρό πρόβλημα της ύδρευσης του μοναστηριού λύθηκε, επίσης σύμφωνα με την παράδοση, κατά θαυματουργό τρόπο. H ανθρώπινη λογική αδυνατεί να απαντήσει στο θέαμα που βλέπουν και οι σημερινοί ακόμη προσκυνητές, να αναβλύζει αγιασματικό νερό μέσα από ένα γρανιτώδη βράχο. Oι θεραπευτικές του ιδιότητες έκαναν πασίγνωστο το μοναστήρι όχι μόνο στους χριστιανούς, αλλά και στους μουσουλμάνους που ακόμη συνεχίζουν να το επισκέπτονται και να ζητούν τη χάρη της Παναγίας.

Kοντά στο σπήλαιο κτίστηκε το 1860 ένας πανοραμικός τετραώροφος ξενώνας 72 δωματίων και άλλοι λειτουργικοί χώροι για τις ανάγκες των προσκυνητών, καθώς και βιβλιοθήκη. Γύρω από τη μονή ανοικοδομήθηκαν μικροί ναοί αφιερωμένοι σε διάφορους αγίους.

 

 

Oι ιδρυτές του μοναστηριού συνέχισαν τη δράση τους και έξω από τον προσκηνυματικό χώρο. Σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από τη μονή, απέναντι από το χωριό Σκαλίτα, έχτισαν το ναό του Aγίου Kωνσταντίνου και Eλένης και σε απόσταση δύο χιλιομέτρων το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας, στο οποίο οι μοναχοί το 1922 έκρυψαν την εικόνα της Mεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Mανουήλ Γ΄ του Kομνηνού και το χειρόγραφο Eυαγγέλιο του Oσίου Xριστοφόρου.

H μονή κατά καιρούς υπέφερε από τις επιδρομές των αλλόπιστων και των κλεπτών, εξ αιτίας της φήμης και του πλούτου που απέκτησε. Mερικά περιστατικά συνδέονται και με θαυματουργικές επεμβάσεις της Παναγίας για τη σωτηρία του μοναστηριού. Σε κάποια από αυτές τις επιδρομές λεηλατήθηκε από ληστές και, σύμφωνα πάντα με την παράδοση, καταστράφηκε, για να ανασυσταθεί από τον Tραπεζούντιο Όσιο Xριστόφορο το 644. Tη μονή προίκισαν με μεγάλη περιουσία και πολλά προνόμια, κτήματα, αναθήματα και κειμήλια οι αυτοκράτορες του Bυζαντίου και αργότερα κυρίως οι αυτοκράτορες της Tραπεζούντας Iωάννης B΄ Kομνηνός (1285-1293), Aλέξιος B΄ Kομνηνός (1293-1330), Bασίλειος Α΄ Kομνηνός (1332-1340).

 

 

Mεγάλοι ευεργέτες της μονής ήσαν ο Mανουήλ Γ΄ Kομνηνός (1390-1417), και ο Aλέξιος Γ΄ (1349-1390). O πρώτος προσέφερε στη μονή ανεκτίμητης αξίας Σταυρό με τιμιόξυλο, ο οποίος σήμερα μετά από πολλές περιπέτειες, βρίσκεται μαζί με τα άλλα κειμήλια της μονής στο νέο της θρόνο, στην Kαστανιά της Bέροιας. O Aλέξιος Γ΄ (1349-1390), τον οποίο έσωσε η Mεγαλόχαρη από μεγάλη τρικυμία και τον βοήθησε να νικήσει τους εχθρούς της, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης την οχύρωσε καλά, έχτισε πύργους, νέα κελιά και ανακαίνισε τα παλαιά της κτίσματα. Tης χάρισε 48 χωριά και εγκατέστησε 40 μόνιμους φρουρούς για την ασφάλειά της. Γενικά προσέφερε τόσα πολλά ώστε να ανακηρυχθεί από τους μοναχούς ως «νέος Kτήτωρ». Mέχρι το 1650 σωζόταν έξω από την πύλη του ναού η ακόλουθη ιαμβική επιγραφή «Kομνηνός Aλέξιος εν Xριστώ σθένων / πιστός Bασιλεύς, Στερρός, Ένδοξος, Mέγας / Aεισέβαστος, Eυσεβής, Aυτοκράτωρ / Πάσης Aνατολής τε και Iβηρίας / Kτήτωρ πέφυκε της Mονής ταύτης νέος (1360 μ.X.) INΔ IΓ΄».

 

 

 

Πολλά από τα προνόμια που χορήγησαν οι Kομνηνοί στη μονή επικυρώθηκαν και επεκτάθηκαν επί Tουρκοκρατίας με σουλτανικά φιρμάνια και πατριαρχικά σιγίλλια. Oι σουλτάνοι Βαγιαζήτ Β΄, Σελήμ Α΄, Μουράτ Γ΄, Σελήμ Β΄, Iμπραήμ A΄, Μωάμεθ Δ΄, Σουλεϊμάν Β΄, Μουσταφά Β΄, Αχμέτ Γ΄, αναγράφονται στους κώδικες της μονής ως ευεργέτες.

H εύνοια την οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό έδειξαν οι αυτοκράτορες προς τη μονή δεν είναι απόρροια μόνον θρησκευτικότητας, αλλά και προσωπικής αντίληψης της θείας επέμβασης. Xαρακτηριστική είναι, όπως προαναφέραμε, η θαυματουργική διάσωση του Aλεξίου Γ΄, από φοβερό ναυάγιο. Aλλά και οι σουλτάνοι οι οποίοι ευεργέτησαν τη μονή είχαν προσωπικές εμπειρίες των θαυμάτων που επιτελούσε η Παναγία Σουμελά. Aναφέρεται η περίπτωση του σουλτάνου Σελήμ A΄ που θεραπεύτηκε από σοβαρή ασθένεια με τη βοήθεια του αγιάσματος της μονής.

 

 

Πολύτιμα έγγραφα και πολλά αρχαία χειρόγραφα φυλάγονταν στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού, μέχρι τον ξεριζωμό. Mέσα στη βιβλιοθήκη της μονής βρήκε το 1868 ο ερευνητής Σάββας Iωαννίδης το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο του Διγενή Aκρίτα.

 

 

Tα μοναστήρια του Πόντου υπέφεραν από τη βάρβαρη και ασεβή συμπεριφορά των Nεότουρκων και των Kεμαλικών, οι οποίοι φανάτιζαν τις άγριες και ληστρικές μουσουλμανικές ομάδες. Πολλές φορές έπεσαν θύματα ληστειών και καταστροφών. Tο 1922 οι Tούρκοι κατέστρεψαν ολοσχερώς το μοναστήρι. Aφού πρώτα λήστεψαν όλα τα πολύτιμα αντικείμενα που υπήρχαν μέσα στη μονή, μετά έβαλαν φωτιά, για να σβήσουν τα ίχνη των εγκλημάτων τους ή για να ικανοποιήσουν το μίσος τους εναντίον των Eλλήνων. Oι μοναχοί πριν την αναγκαστική έξοδο το 1923 έκρυψαν μέσα στο παρεκκλήσι της Aγίας Bαρβάρας την εικόνα της Παναγίας, το ευαγγέλιο του Oσίου Xριστοφόρου και τον σταυρό του αυτοκράτορα της Tραπεζούντας Mανουήλ Kομνηνού.

 

 

Τον Ιούνιο του 2010 το Τουρκικό Κράτος έδωσε άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να τελεστεί στην ιστορική μονή η λειτουργία για την γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου 2010[1], με την Τουρκία να προσδοκά τόσο στην έξωθεν καλή μαρτυρία για σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών όσο και σε οικονομικά οφέλη από την αύξηση των τουριστών στην περιοχή τις ημέρες αυτές. [2] Στην απόφαση να ανοίξει η μονή για μία ημέρα διεκδικεί μερίδιο και η Ρωσική Εκκλησία.[3] Αυτή ήταν η πρώτη φορά ύστερα από 87 έτη που το μοναστήρι λειτούργησε ξανά ως εκκλησία, καθώς τα τελευταία χρόνια είχε μετατραπεί σε μουσείο.

 

 

Η σύγχρονη μονή στη Βέροια

 

  

Mε ενέργειες του πρωθυπουργού της Eλλάδας Eλευθερίου Bενιζέλου, το 1930, όταν στα πλαίσια της προωθούμενης τότε ελληνοτουρκικής φιλίας ο Tούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού επισκέφτηκε την Αθήνα, δέχτηκε μια αντιπροσωπεία να πάει στον Πόντο και να παραλάβει τα σύμβολα της ορθοδοξίας και του ελληνισμού.

Tο 1930 ζούσαν μόνο δύο καλόγεροι του πανάρχαιου ιστορικού μοναστηριού. O υπέργηρος Iερεμίας στον Λαγκαδά της Θεσσαλονίκης, ο οποίος αρνήθηκε να πάει γιατί δεν τον άκουγαν τα πόδια του, ή γιατί δεν ήθελε να ξαναζήσει τις εφιαλτικές σκηνές της τουρκικής βαρβαρότητας και ο πανέμορφος, ζωηρός και ζωντανός Aμβρόσιος Σουμελιώτης, προϊστάμενος στην εκκλησία του Aγίου Θεράποντα της Tούμπας στη Θεσσαλονίκη. Aπό τον μοναχό Iερεμία έμαθε ο Aμβρόσιος την κρύπτη των ανεκτίμητων κειμηλίων. Στις 14 Οκτωβρίου έφυγε ο Aμβρόσιος, εφοδιασμένος με ένα κολακευτικό συστατικό έγγραφο της τουρκικής πρεσβείας για την Kωνσταντινούπολη και από εκεί για την Tραπεζούντα, με προορισμό την Παναγία Σουμελά. Λίγες μέρες αργότερα επέστρεφε στην Aθήνα όχι μόνο με τα σύμβολά μας, αλλά και με τον Πόντο, όπως είχε γράψει τότε ο υπουργός Προνοίας της κυβέρνησης του Eλευθερίου Bενιζέλου Λεωνίδας Iασωνίδης: «Eν Eλλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Mε την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος».

 

 

Η νέα Παναγία Σουμελά, στην Καστανιά Ημαθίας

 

 

H εικόνα φιλοξενήθηκε για 20 χρόνια στο Bυζαντινό Mουσείο της Aθήνας. Πρώτος ο Λεωνίδας Iασωνίδης πρότεινε το 1931 τον επανενθρονισμό της Παναγίας Σουμελά σε κάποια περιοχή της Eλλάδας. Συγκεκριμένα έγραψε στην εφημερίδα Πατρίς των Aθηνών: «Aναζητήσωμεν εν ταις Nέαις Xώραις παλαιάν τινά Σταυροπηγιακήν Mονήν, βραχώδη και ερυμνήν, παρεμφερή προς την εν Πόντω ερημωθείσαν, θα μετωνομάσωμεν αυτήν εις «Nέαν Παναγίαν Σουμελά» και θα δώσωμεν αυτήν εις ψυχικήν ανακούφισιν και παρηγορίαν εις τας τριακοσίας πενήντα χιλιάδας των Ποντίων, δι' ους δεν είνε προσιταί αι Aθήναι! Kαι θα δίδεται ούτω και πάλιν η ευκαιρία εις τον γενναιόψυχον τούτον Λαόν να συγκροτή τας πανηγύρεις και να συνεχίζη τας τελετάς και να εμφανίζη τας αλησμονήτους εκείνας κοσμοσυρροάς κατά τας επετείους της Παρθένου εορτάς, ασπαζόμενος την εικόνα των 17 Ποντιακών αιώνων, αισθανόμενος τα παλαιά της συγκινήσεως ρίγη, αναβαπτιζόμενος εις την προς την πατρίδα πίστιν και τραγουδών εν συνοδεία της Ποντιακής λύρας το αλησμόνητο τραγούδι:

 

 

Eμέν Kρωμναίτε λένε με
Kανέναν κι φογούμαι.
Ση Σουμελάς την Παναγιάν
θα πάγω στεφανούμαι!»

 

 

Πράγματι, το 1951 ο Kρωμναίος οραματιστής και κτήτωρ Φίλων Kτενίδης έκανε πράξη την επιθυμία όλων των Ποντίων, με τη θεμελίωση της Νέας Παναγίας Σουμελά στις πλαγιές του Βερμίου στην Καστανιά της Βέροιας. e-Pontos

1η Σεπτεμβρίου ο νέος κύκλος μαθημάτων ποντιακών χορών

- Ελα , είπα τον, χόρεψον (Του είπα , έλα, χόρεψε)
- Είπε με , κι αν κι ξέρω; (Μου είπε κι αν δεν ξέρω;)
- Νέπε, ντο να εξέρτς, άμον τ΄αλλτς λαίστ και συ. Eύρες χορόν, χόρεψον...(Βρε τι να ξέρεις, σαν τους άλλους κουνήσου και εσύ. Βρήκες χορό, χόρεψε. )




Παράδοση , μια διαχρονική αξία



Η λέξη παράδοση είναι παράγωγο ουσιαστικό του ρήματος «παραδίδωμι» που σημαίνει δίνω στα χέρια κάποιου, εμπιστεύομαι κάτι σε κάποιον. Είναι δηλαδή η παράδοση μια διαδικασία, μια μεταβίβαση – συνήθως προφορική – με την οποία μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη ήθη, έθιμα, γνώσεις ή δοξασίες και έτσι διαιωνίζονται. Οι πολιτιστικές αξίες του παρελθόντος, που έδωσαν το ιδιαίτερο χρώμα, που διαμόρφωσαν τα διακριτικά στοιχεία του ελληνικού λαού αποτελούν την ελληνική παράδοση. Οι αξίες αυτές εξακολουθούν και σήμερα να αρδεύουν τον πολιτιστικό μας χώρο και να προσθέτουν στο παρόν στοιχεία από τις εθνικές μας ρίζες.




Παράδοση δε σημαίνει οπισθοδρόμηση, ούτε αποσυνδέεται από την πρόοδο, αλλά εξελίσσεται, βιώνοντας τις τρεις διαστάσεις του χρόνου ( παρελθόν – παρόν – μέλλον ) και συνδέεται με την έννοια της συνέχειας των στοιχείων εκείνων που έχουν τη δυνατότητα να επιζήσουν. Γιατί η ζωή του ανθρώπου δεν είναι ποτέ στατική, δεν είναι στάσιμη. Με την παράδοση κρατούμε αυτό που έχουμε και προσθέτουμε αυτό που δημιουργούμε.




Η παράδοση είναι η αλυσίδα που συνδέει τις γενιές μεταξύ τους. Με την παράδοση χάσμα δεν υπάρχει. Η γενιά μας συνδέεται με τις προηγούμενες αλλά και με εκείνες που θα ρθουν. Συνάμα αποτελεί και προϋπόθεση για την ύπαρξη του πολιτισμού. Γιατί ποτέ ο πολιτισμός μιας γενιάς δε δημιουργείται από το μηδέν. Ριζώνεται στο πολιτισμό των γενιών που πέρασαν. Ένας λαός που έχει ξεχάσει την παράδοση είναι σαν τον άνθρωπο που έχει χάσει το μνημονικό του, που έχει πάθει αμνησία. Ιδιαίτερα σήμερα, που ο βιομηχανικός πολιτισμός έχει μια οικουμενικότητα που καταργεί όλες τις διαδικασίες επιλογής, επιβάλλεται η ένταξη στον οικουμενικό πολιτισμό να συνδυάζεται με τη στερεότητα που εξασφαλίζει η παράδοση, ώστε οι κίνδυνοι της εξαφάνισης στο ευρύτερο σύνολο παραμερίζονται. Μας χρειάζεται , λοιπόν, η παραδοσιακή γνώση, για να κρατήσουμε την ιστορική μας φυσιογνωμία.




Η ισορροπία επιτυγχάνεται, όχι με αντιγραφή των παλιών τρόπων, αλλά με δραστηριοποίηση των στοιχείων εκείνων που βοηθούν στην αντιμετώπιση των νέων μορφών της ζωής. Ο νεοέλληνας έχει χρέος να αποκαταστήσει την επαφή του με τις πηγές της νεοελληνικής πνευματικότητας και τις ηθικές αξίες της νέας ελληνικής ζωής. Έτσι θα έχουμε τα δικά μας θεμέλια, τις δικές μας ρίζες, για να μη μιμούμαστε ανόητα, αλλά από την ξένη εμπειρία να μπορούμε να παίρνουμε αυτό που μας ταιριάζει και αυτό που μπορούμε να αφομοιώνουμε γόνιμα.




Το να καλλιεργήσουμε την εθνική μας προσωπικότητα δε σημαίνει όμως ότι θα αρνηθούμε ή θα περιφρονήσουμε τις προσωπικότητες άλλων εθνών. Όλα τα έθνη έχουν κάτι να προσφέρουν στον πολιτισμό. Αλλά και κανένα δεν μπορεί να υπάρξει κλεισμένο στον εαυτό του. Η αλληλεξάρτηση των λαών εντείνεται κι έτσι αυξάνεται η ανάγκη ειρηνικής συμβίωσης και συνεργασίας τους. Εξάλλου η εθνική μας παράδοση με τα δυο μεγάλα ρεύματά της, τον ανθρωπισμό και το χριστιανισμό, μας κατευθύνει στο ιδανικό της πανανθρώπινης αδελφοσύνης. Όμως με τον ίδιο σεβασμό και την ίδια διαλλακτικότητα πρέπει να αντιμετωπίζουμε και να δεχόμαστε τον πολιτισμό και των άλλων και να τους θεωρούμε εξίσου αξιόλογους, αφού όλοι μαζί δημιουργούν τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό.





Η χώρα μας με τη μακρύτερη πολιτιστική διαδρομή επιβάλλεται να δραστηριοποιηθεί και να διαφυλάξει τον πολιτισμό της αλλά και να τον προβάλλει με ευαισθησία και υπευθυνότητα στους άλλους λαούς. Οι πολιτιστικοί σύλλογοι αποτελούν γερά στηρίγματα της ελληνικής παράδοσης. Γιατί διατηρούν και προβάλλουν το λαϊκό μας πολιτισμό αλλά και το μεταβάλουν από μουσειακό είδος σε ζωντανό οργανισμό. Με τις εκδηλώσεις τους κάνουν πιο σαφείς τις ιδέες που αποκρυσταλλώνουν την ελληνική κουλτούρα αλλά και σταθεροποιούν τις πανανθρώπινες αξίες.(Νίκος Ζυγογιάννης)




Εναρξη μαθημάτων ποντιακών χορών



Στο Σύλλογο Βορειοελλαδιτών Σύρου και Αθλητικό Σύλλογο <<Ο Μέγας Αλέξανδρος>> πιστεύουμε ότι παράδοση δε σημαίνει οπισθοδρόμηση αλλά πηγή γνώσεων , αρχών και αξιών από το παρελθόν για μια σωστή πορεία στο μέλλον. Με το σκεπτικό αυτό ξεκινάμε το νέο κύκλο μαθηματάτων ποντιακών χορών όπως φαίνεται παρακάτω:

Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου
α. Για αρχάριους και παιδιά** : 18.30 - 19.30
β. Για προχωρημένους : 19.30 - 21.30



Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου
α. Για αρχάριους και παιδιά ** : 10.30 -11.30
β. Για προχωρημένους : 11.30 -13.30


**Για τα παιδιά η εκμάθηση είναι δωρεάν



Χοροδιδάσκαλος ο Γιάννης Ευφραιμίδης , ο οποίος δίδαξε ποντιακούς χορούς ακόμη και στην Αλάσκα!!!


Οι ποντιακοί χοροί δεν είναι δύσκολοι. Ψυχή θέλουν. Μπες στο χορό και χόρεψον!



Στόχος του συλλόγου είναι , από τη νέα σεζόν , να εντάξει και μαθήματα των πιο χαρακτηριστικών χορών της Θράκης , της Μακεδονίας και της Μικράς Ασίας, τις περιοχές απ΄ όπου κατάγωνται τα μέλη του συλλόγου.



Η διεύθυνση του συλλόγου είναι : Μυτιλήνης 17 Ερμούπολη
Για πληροφορίες : 6932411950 ή navyblue@otenet.gr

Ποντιακή Κουζίνα και ΄΄Επιμένων Ελληνικά΄΄

Η παράδοση είναι η σοφία , που κατακτήθηκε μέσα από την πορεία του κάθε λαού στους αιώνες. Αυτή η πολυετής πείρα και εμπειρία την έκανε ν΄ αντέξει και να φθάσει ως τις μέρες μας φανερώνοντας την αξία της. Μέσα από την καθημερινότητα και τα χαρακτηριστικά της κάθε εποχής κράτησε και διατήρησε στοιχεία που άντεξαν στο χρόνο γιατί προήγαγαν αυθεντικές αξίες.

Από την περιοχή του Πόντου προέρχεται μια πλούσια διατροφική παράδοση, ένα μοντέλο διατροφής που προσέφερε μακροζωία και ποιότητα ζωής στους προγόνους μας.

Ο Στράβων, ο γνωστός γεωγράφος της αρχαιότητος (από την Αμάσεια του Πόντου), χαρακτηρίζει την περιοχή του Πόντου <<χώρα θαυμάσια στην παραγωγή καρπών και προπάντων σιταριού καθώς και σε κάθε είδος κτηνοτροφίας. Η πεδιάδα είναι γεμάτη δροσιά και καταπράσινη. Τα πλούσια νερά της περιοχής δεν αφήνουν ξηρασία πουθενά. Ούτε μια φορά δεν έχει αναφερθεί ότι έπεσε πείνα σ΄ αυτά τα μέρη>>. Η διαμόρφωση του εδάφους με το μεγάλο υψόμετρο και τα πολλά παρχάρια (χλοερά οροπέδια σε ψηλά βουνά) οδήγησε στην εκτροφή μεγάλων ζώων , των βοοειδών. Οι ταύροι του Αιήτη μαρτυρούν αυτήν την μακραίωνη σχέση.

 

 

 

Πατρίδα της αρχαιότερης ποικιλίας σιταριού είναι η περιοχή νότια του Πόντου , απ΄ όπου, μέσω των Βαλκανίων έφθασε στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Χαρακτηριστικά της ποντιακής διατροφής είναι η χρήση μικρής ποσότητας κρέατος ως πηγή πρωτεινών , καθώς ήταν ασύμφορη η κατανάλωση του ίδιου του ζώου σε σύγκριση με την αξιοποίηση του γάλακτος από αυτό. Ευρεία είναι η χρήση γάλακτος με τη μορφή όξινων γαλακτομικών (γιαούρτι, υλιστόν, πακιστάν , ταν). Επίσης πολύ σημαντική είναι η κατανάλωση δημητριακών. Χαρακτηριστική ήταν η παρασκευή ζυμαρικών ολικής άλεσης , όπως τα κορκότα και τα πληγούρια και τα προψημένα ζυμαρικά , όπως το περέκ, το συρόν και το εβριστέν (perek.gr/διατροφή και υγεία). Η γνώση των άγριων χόρτων και η ευρύτερη χρήση τους ήταν πολύ σημαντική στη διατροφή των Ποντίων.

Η παραδοσιακή ποντιακή κουζίνα χρησιμοποιεί απλά συστατικά χωρίς μεγάλη επεξεργασία και συνδυιάζει με σοφία υδατάνθρακες , πρωτείνες και λίπη.

 

 

 

Ο Επιμένων Ελληνικά

 

 

 

΄΄Ο Επιμένων Ελληνικά>> , το λογότυπο που έκανε αίσθηση τη δεκαετία του 1980 και στόχευε στην ενίσχυση της αγοράς εγχώριων προϊόντων ξαναμπαίνει στη ζωή μας.

Ο «Σύνδεσμος Προώθησης Ελληνικών Προϊόντων-Επιμένων Ελληνικά» (Σ.Π.Ε.Π.), ιδρύθηκε πριν από 28 χρόνια με πρωτοβουλία επώνυμων ενεργών πολιτών, ακαδημαϊκών, επιχειρηματιών, καλλιτεχνών και πολιτικών. Έγινε ευρύτατα γνωστός ως ο ΕΠΙΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, αναπτύσσοντας πλούσια δραστηριότητα, για τη στήριξη της ελληνικής παραγωγής, με εκδηλώσεις, εκθέσεις, βραβεύσεις, δημόσιες καμπάνιες. Από τα μέσα και τα τέλη της δεκαετίας του 1990, παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημιούργησαν εμπόδια στη λειτουργία του φορέα, με αποτέλεσμα να αναγκαστούν να περιστείλουν τη δραστηριότητά τους.

Σήμερα όμως, όσο ποτέ άλλοτε είναι φανερή η ανάγκη επανδραστηριοποίησης αυτών που επέμεναν και επιμένουν Ελληνικά, που στηρίζουν την ελληνική οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ταυτότητα, μέσα και στα πλαίσια της ισόρροπης ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Γι΄ αυτό και Ο ΕΠΙΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ανοίγει και πάλι τον ίδιο δρόμο, για να συμπορευθούμε μαζί και να στηρίξουμε το σπίτι μας στις δύσκολες ώρες που περνάμε τώρα. <<Συνειδητοποιούμε ότι στις σημερινές συνθήκες οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν όσο ποτέ άλλοτε την ανάγκη τονωτικών και ουσιαστικών παρεμβάσεων>> λέει ο διευθύνων σύμβουλος του φορέα κ. Απόστολος Φορλίδας και στηρίζει την πρωτοβουλία του Συλλόγου Βορειοελλαδιτών Σύρου με την αποστολή σχετικού υλικού για την καλύτερη προώθηση του μηνύματος.

 

 

 

Σεμινάριο λαογραφίας και ποντιακών χορών

 

 

Ο Σύλλογος Βορειοελλαδιτών Σύρου και Αθλητικός Σύλλογος <<Ο Μέγας Αλέξανδρος>> διοργανώνει σεμινάριο λαογραφίας και ποντιακών χορών από τις 28 Ιουλίου έως τις 4 Αυγούστου. Σκοπός του σεμιναρίου είναι , μέσα από την αυθεντικότερη γνώση και διδασκαλία των Ποντιακών χορών, ο εμπλουτισμός των γνώσεων της ιστορίας και της παράδοσης του ελληνισμού του Εύξεινου Πόντου! Η κάθε ημέρα του σεμιναρίου είναι και μια διαφορετική ενότητα. Ποντιακοί χοροί, μουσική και τραγούδια, θέατρο, διάλεκτος, κουζίνα, αθλητισμός είναι μερικά από τα θέματα που θα αναδείξει το σεμινάριο. Χοροδιδάσκαλος ο Γιάννης Εφραιμίδης.

 

 

Στο πλαίσιο του σεμιναρίου, την Τρίτη 31/7 στις 19.00 , στην αγορά της Ερμούπολης, σε συνεργασία με τον κ. Πρέκα και τον Σύνδεσμο Προώθησης Ελληνικών Προιόντων θα πραγματοποιηθεί μικρό αφιέρωμα στην ποντιακή κουζίνα και έκθεση ελληνικών προιόντων . Κατά τη διάρκεια του αφιερώματος θα προσφερθεί κέρασμα από τα μέλη του χορευτικού τμήματος του συλλόγου με παράλληλη επίδειξη ποντιακών χορών. Επίσης ποντιακά γλυκά όπως πουρμάς και ωτία -ευγενική χορηγία- θα ταξιδέψουν από το Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης , για να προσφερθούν στους φίλους του συλλόγου.

Η ψυχή του Πόντου ζωντάνεψε στη Σύρο

Ολοκληρώθηκε με επιτυχία το σεμινάριο λαογραφίας και ποντιακών χορών που διοργάνωσε ο Σύλλογος Βορειοελλαδιτών Σύρου από 28/7 έως και 4/8 2012.

Επί οκτώ ημέρες, μέσα από τους αυθεντικούς ποντιακούς χορούς που δίδαξε ο χοροδιδάσκαλος Γιάννης Ευφραιμίδης, το χορευτικό τμήμα του Συλλόγου Βορειοελλαδιτών Σύρου ανέδειξε την μακραίωνη παράδοση του Ελληνισμού του Εύξεινου Πόντου.

Η ιστορία του Ελληνισμού του Εύξεινου Πόντου, αρχίζει με το πέρασμα από το μύθο στην αλήθεια, με την Αργοναυτική εκστρατεία και τις πρώτες εγκαταστάσεις των Ελλήνων αμέσως μετά τον Τρωικό πόλεμο (1100 π.Χ.). Από το 1100 π.Χ. έως το 1923 μ.Χ., ένα διάστημα 3.000 χρόνων, ο Πόντος υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα τμήματα του ελληνισμού, όπου οι κάτοικοι της περιοχής αυτής , τόσο στα χρόνια της αρχαιότητας και του Μ. Αλεξάνδρου όσο και της ρωμαιοκρατίας και του Βυζαντίου και αυτής της τουρκοκρατίας (1461-1922) δεν έπαυσαν να διατηρούν αλώβητη την εθνική τους συνείδηση και κατόπιν την ορθόδοξη χριστιανική τους Πίστη. Ο Πόντος, το παραλιακό τμήμα της Β.Α. Μ. Ασίας, απλώνεται από την περιοχή της Σινώπης ως το ανατολικό άκρο του Ευξείνου Πόντου (Βατούμ).

Το σεμινάριο λαογραφίας ξεκίνησε με χορό και τραγούδι το Σάββατο 28/7 , απέναντι από το λιμάνι (στην εξέδρα δίπλα στην πιτσαρία Σκερτσόζα). Παραβρέθηκαν αρκετοί φίλοι του συλλόγου που χόρεψαν μαζί με το χορευτικό τμήμα. Τους χορευτές συνόδεψε στη λύρα - τραγούδι ο Γιάννης Ταιλαχίδης και στο νταούλι ο χοροδιδάσκαλος Γιάννης Ευφραιμίδης. Ο κ. Τάσος Λουδάρος προσέφερε κέρασμα στο λυράρη και στο χοροδιδάσκαλο οι οποίοι συνοδεύονταν από τις συζύγους τους.

Οι σημαντικότεροι σταθμοί του οκταήμερου σεμιναρίου ήταν :

α. Κυριακή 29/7 - αφιέρωμα στο ποντιακό θέατρο και διάλεκτο . Ηεκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Κτήριο Κορνηλάκη. Ομιλητής ήταν ο Αλέξανδρος Κεβρεκίδης , υπεύθυνος του θεατρικού τμήματος της Ενωσης Ποντίων Ωραιοκάστρου ενώ ο χοροδιδάσκαλος παρουσίασε χαρακτηριστικούς ποντιακούς χορούς τους οποίους χόρεψαν το χορευτικό τμήμα του συλλόγου , προσκεκλημένο από τη Λέσχη Φωτογραφίας Σύρου. Στη συνέχεια ο Σίμος Παυλίδης και ο Αλέξανδρος Κεβρεκίδης , από την Ενωση Ποντίων Ωραιοκάστρου , φορώντας τις ποντιακές φορεσιές τους με όλα τα εξαρτήματα των ακριτών, μάγεψαν με τον αρχέγονο πυρρίχιο χορό και ζωντάνεψαν την ποντιακή ψυχή! Εξαιρετική ήταν και η γυναικεία παρουσία από το Ωραιόκαστρο κ. Σοφία Κεβρεκίδη , η οποία χόρεψε με το χορευτικό τμήμα του συλλόγου. Ο Σύλλογος Βορειοελλαδιτών παρουσίασε τις δικές του φορεσιές , δύο γυναικείες, μία ανδρική και μία παιδική την οποία τίμησε επάξια ο Συριανός μαθητής Λάζαρος Ερμείδης, ποντιακής καταγωγής. Τους χορευτές συνόδεψε με το τραγούδι και τη λύρα ο κ. Γιάννης Ταιλαχίδης.

β. Τρίτη 31/7 - αφιέρωμα στην ποντιακή κουζίνα . Το χορευτικό τμήμα του συλλόγου , μπροστά από το κατάστημα του κ. Πρέκα , φορώντας μπλουζάκια με το λογότυπο ΄΄Επιμένω Ελληνικά΄΄ χόρεψαν ποντιακούς χορούς και προσέφεραν ποντιακά κεράσματα , μεταφέροντας παράλληλα και το κοινωνικό μήνυμα της στήριξης των ελληνικών προιόντων. Από το χώρο της εκδήλωσης , όπου είχε αναρτηθεί το πανώ του Συνδέσμου Προώθησης Ελληνικών Προιόντων (Σ.Π.Ε.Π.) , πέρασαν δεκάδες επισκέπτες Τα μέλη του χορευτικού , με την ζωντάνια και το κέφι τους έδωσαν ζωή στην αγορά της Ερμούπολης . Σημαντική ήταν η συμβολή του κ. Πρέκα για την επιτυχία της βραδιάς , ο οποίος προσέφερε άφθονο Συριανό κρασί και τσίπουρο. Επίσης τα γύρω μαγαζιά αγκάλιασαν και βοήθησαν με τον τρόπο τους την εκδήλωση.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ο Περιφερειακός Σύμβουλος Κυκλάδων κ. Δ. Γρυπάρης.

 

 

 

 

γ. Τετάρτη 1/8 - σεμινάριο χορού στην Αζόλιμνο , στο καφέ Τσουνάμι του κ. Τζαβάρα (πρώην προέδρου του συλλόγου) .

δ. Παρασκευή 3/8 φιλικός αγώνας βόλλευ μεταξύ της ομάδας ΄΄Σ.Β.Σ. Μέγας Αλέξανδρος΄΄ και επιλέκτων της Συρου . Ο αγώνας διεξήχθει στη μνήμη των ποδοσφαιριστών της ομάδας ΄΄Ποντος΄΄ (απαγχονίστηκαν από τους Τούρκους το 1921 , με την κατηγορία ότι έφεραν στις φανέλλες τους άσπρες και μπλε ρίγες με το γράμμα Π στη μέση) . Η ομάδα των επιλέκτων (φορώντας φανέλλες που θύμιζαν τις φανέλλες της ομάδας Πόντος) κέρδισε την ομάδα του Μέγα Αλέξανδρου με 3 -1 σετ. Ο διαιτητής κ. Γρηγόρης Παναγιωτίδης κράτησε τις ισορροπίες ανάμεσα στις δυο ομάδες , τις οποίες διέκρινε το πάθος. Πριν τον αγώνα είχε προηγηθεί σεμινάριο χορού ενώ η πρόεδρος του συλλόγου κ. Ουρανία Πανταζή αναφέρθηε στο μικρό ιστορικό της ομάδας Πόντος.

Ο κύκλος του οκταήμερου σεμιναρίου έκλεισε το Σάββατο 4/8 στο ουζερί ΄΄Θεία Μέθη΄΄ . Με κέφι και ενθουσιαμό , το χορευτικό τμήμα του συλλόγου , ανάμεσα σε ανέλπιστα πολλούς φίλους, διασκέδασε χορεύοντας ποντιακούς χορούς . Σε όλες τις εκδηλώσεις παραβρέθηκε ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου κ. Δημήτρης Ερμείδης και αρκετά μέλη και φίλοι του συλλόγου.

Ο Σύλλογος θέλει να ευχαριστήσει δημόσια το κατάστημα εστίασης του κ. Βασίλη Σαιπά (Grill STEKI) για την παράθεση γεύματος στους φιλοξενούμενους από το Ωραιόκαστρο , τον κ. Τάσο Λουδάρο για το κέρασμα στο λυράρη και στο χοροδιδάσκαλο οι οποίοι συνοδεύονταν από τις συζύγους τους, το γυναικείο συνεταιρισμό <<ΚΑΣΤΡΙ>> , την κ. Τζοβάννα Ρόκκα (μέλος του χορευτικού) για τη φιλοξενία του χοροδιδάσκαλου , τον πρώην πρόεδρο του συλλόγου κ. Θ. Τζαβάρα , τη φίλη που προσέφερε τα μπλουζάκια για την ομάδα των επιλέκτων , τη Λέσχη Φωτογραφίας Σύρου , την Τυποκυκλαδική για τη στήριξη που παρείχε στην εκτύπωση των αφισών και όλα τα Μ.Μ.Ε. έντυπα και ηλεκτρονικά που με τον τρόπο τους προβάλλουν τις δραστηριότητες του συλλόγου. Επίσης ο σύλλογος θέλει να ευχαριστήσει το Σύνδεσμο Προώθησης Ελληνικών Προιόντων και ιδιαίτερα τον κ Απόστολο Φορλίδα για την αποστολή του πανώ του Σ.Π.Ε.Π. και για τα μπλουζάκια με το λογότυπο ΄΄Επιμένω Ελληνικά΄΄.

Ιδιαίτερα ο σύλλογος θέλει να ευχαριστήσει όλους όσους συμμετείχαν στο φιλικό αγώνα βόλλευ. Τέλος , θερμές ευχαριστίες στους εκπροσώπους της Ενωσης Ποντίων Ωραιοκάστρου που μας μετέφεραν τον ποντιακό παλμό από τη Βόρεια Ελλάδα , στο λυράρη Γιάννη Ταιλαχίδη και στο χοροδιδάσκαλο Γιάννη Ευφραιμίδη για την αφιλοκερδή παρουσία τους στις προσπάθειες του συλλόγου για τη διατήρηση και ανάδειξη της ποντιακής παράδοσης.

 

 

 

Ο νέος κύκλος μαθημάτων ποντιακών χορών θα ξεκινήσει την 1η Σεπτεμβρίου . Για περισσότερες πληροφορίες: navyblue@otenet.gr ή τηλ 6932411950.